Morze Martwe leży na granicy Izraela, Jordanii oraz Autonomii Palestyńskiej i podzielone jest na dwa jeziora-akweny. Znajduje się na 433,5 m p.p.m. i jest to najniżej położony punkt na Ziemi. Jego średnie zasolenie oscyluje na poziomie 26% (na powierzchni jest mniejsze, za to na głębokości jest znacząco wyższe). Morze Martwe wysycha parując, a lustro wody z roku na rok się obniża. Niestety zmniejsza się również jego powierzchnia (według Wikipedii w ciągu ostatnich 40 lat powierzchnia zmniejszyła się aż o 30%!). Wyraźnie widać to z lotu ptaka. Z tego powodu w 2013 roku Jordania i Izrael postanowiły ratować ten ewenement na skalę światową – powstaje kanał łączący i transportujący wodę z Morza Czerwonego do Morza Martwego. Na osłodę warto napomknąć, że to znaczne parowanie wody powoduje wytwarzanie się przepięknych formacji solnych (o najfajniejszych formacjach solnych nad Morzem Martwym więcej przeczytasz tutaj).
Wycieczka w te rejony może być super przygodą, ale jest kilka rzeczy, które warto wiedzieć przed podróżą. Poniżej przedstawiamy garść informacji praktycznych, które ułatwią ci planowanie tripa nad Morze Martwe. I garstkę ciekawych faktów – dla zabawy!
Jak dostać się nad Morze Martwe?
Wypożyczony samochód. Wynajęcie samochodu w Izraelu.
Najlepszym i najłatwiejszym sposobem na przemieszczanie się po Izraelu jest wynajęcie samochodu. Mimo, że sieć autobusów jest dosyć fajnie przemyślana i do większości atrakcji turystycznych powinieneś dotrzeć bez problemu, to jednak wynajęty samochód jest bezkonkurencyjnie wygodniejszym rozwiązaniem. Również dlatego, że w Izraelu samochód może legalnie posłużyć jako miejsce do spania (szczególnie nad Morzem Martwym!), co przyniesie znaczne oszczędności. Może się również okazać, że ze względu na dość wysokie ceny transportu publicznego w Izraelu, wynajęcie samochodu jest bardziej sensowną opcją. Osobiście wynajmowaliśmy samochód w Izraelu dwukrotnie – raz w firmie Eldan, a drugi raz w Hertz i w obydwu przypadkach obyło się bez problemów.
Ceny wynajmu nie należą do najtańszych stąd polecamy polować na promocje! Uwaga – w czasie szabatu (od piątku popołudniu do soboty wieczorem) wynajęcie samochodu jak i jego zwrot mogą być nieco utrudnione lub nawet niemożliwe. Jedyne wypożyczalnie, które wtedy działają normalnie to te na lotnisku Ben Gurion w Tel Avivie. Koniecznie weź to pod uwagę planując wyjazd. Pamiętaj też, że wypożyczonym samochodem prawdopodobnie nie będziesz mógł wjechać na teren Autonomii Palestyńskiej. Warunki na drogach są spokojne, a same jezdnie są w dobrym stanie. Ponadto warto też wspomnieć o nietypowym sposobie płatności za tankowanie w Izraelu. Zaraz na samym początku na twojej karcie płatniczej zostanie zamrożona pewna kwota, która wróci na konto dopiero po kilku dniach (zależy od twojego banku). Dla nas było to ciekawe (i irytujące), bo zamrożona kwota jest dość wysoka. Nigdzie wcześniej nie spotkaliśmy się z tego rodzaju praktykami.
Autobus. Jak dostać się nad Morze Martwe transportem publicznym?
Z Eilatu do Ein Bokek. Z Eilatu nad Morze Martwe.
Autobusy w Eilacie odjeżdżają z dworca (central station) – mapa, a nad Morzem Martwym zatrzymują się na stacji Hod Hotel. Jedyny autobus bezpośredni jaki będzie cię interesował ma numer 444. Bus ten dojeżdża nad Morze Martwe w troszkę ponad dwie i pół godziny, a cena za taką przyjemność to 87 szekli (na dzień dzisiejszy to nieco ponad 100 złotych)
Generalnie polecamy sprawdzić połączenia na stronie internetowej www.bus.co.il. bądź na dworcu, ponieważ rozkład jazdy jest dosyć ruchomy. Autobusy z Eilatu przeważnie odjeżdżają o godzinie 7:10, 14:15, 17:00 choć zdarzają się również kursy o pełnych godzinach (w piątek o 9:00, 10:00, 13:00). Od piątku po godzinie 13:00 aż do soboty do godziny 15:00 autobusy nie kursują (szabat).
Z Morza Martwego autobus odjeżdża z przystanku Hod Hotel. Również i w tym przypadku polecamy sprawdzić godziny odjazdów na stronie internetowej. Przeważnie spod tego przystanka autobusy odjeżdżają o godzinach 8:38, 11:38, 16:38 oraz 18:38.
Z Tel Avivu do Ein Bokek. Z Tel Avivu nad Morze Martwe.
Podróż autobusem numer 421 z przystanku autobusowego Tel Aviv Yafo nad Morze Martwe (przystanek Hod Hotel) powinna zająć nieco ponad dwie godziny. Cena przejazdu to 76 szekli czyli na dzień dzisiejszy około 90 złotych. W tym przypadku godziny odjazdów są bardziej stałe – najwygodniejszy bezpośredni autobus odjeżdża o 9:00 i 12:00, w soboty nie kursuje. Istnieje także wiele połączeń z przesiadkami w Jerozolimie bądź niedaleko Be’er Sheva. Do Jerozolimy dostaniesz się autobusem 480, a tam złap bus z numerem 486 bądź 444. Połączenie przez Be’er Sheva z kolei zrealizujesz dojeżdżając autobusem 380, a następnie przesiadając się na 384.
Powrót do Tel Avivu odbywa się z przystanku Hod Hotel około godziny 13:00 i 16:00.
Z Jerozolimy do Ein Bokek. Z Jerozolimy nad Morze Martwe.
Jak wspomniano wyżej – z Jerozolimy nad Morze Martwe dojedziesz autobusami 486 lub 444. Autobus odjeżdża z Dworca Centralnego, z peronu 5. Podróż trwa około 2 godziny, a koszt biletu w jedną stronę to 42 szekle czyli około 50 zlotych.
Gdzie spać nad Morzem Martwym? Noclegi w Ein Bokek.
Nad Morze Martwe co roku zjeżdża się ogromna rzesza turystów, ale nie mają oni za bardzo szansy wybrzydzać jeśli chodzi o miejsca noclegowe. Samych hoteli jest niewiele, a koszty mogą przyprawić budżetowych podróżników o zawrót głowy. Ceny noclegów zaczynają się od 31 euro za osobę i w tej kwocie jedyne na co możesz liczyć to namiot. Z kwotą 100 euro w kieszeni możesz pokusić się o znalezienie pokoju w hotelu. Możesz też sprawdzić opcje na airbnb, ale i tam ceny nie są najniższe. Najbardziej budżetową opcją jest darmowy camping bądź spanie w samochodzie czy kamperze tuż za miastem Ein Bokek. Jest to opcja bardzo popularna i takie miejscówki dosłownie pękają w szwach. Mają zwykle dostęp do wody, a dodatkowo plaże Morza Martwego posiadają czyste toalety i prysznice zewnętrzne. Tutaj namiary na jedno z miejsc, gdzie można legalnie się przespać: 31.205110, 35.361532.
Kiedy najlepiej jechać nad Morze Martwe? Pogoda nad Morzem Martwym.
Temperatura powietrza
Miejsce to można pewnie nazwać destynacją całoroczną. Nawet podczas najchłodniejszych miesięcy (grudzień-luty) temperatura nie spada tutaj poniżej 20 stopni Celsjusza. Jednak w ciągu lata upały są tutaj wręcz nieznośne – w ciągu dnia temperatura sięga 40 stopni, a w nocy spada nieco poniżej 30 (czerwiec – wrzesień).
Temperatura wody
Temperatura Morza Martwego w najzimniejszym miesiącu spada lekko poniżej 20 stopni Celsjusza. W ciągu lata natomiast sięga nawet powyżej 30 stopni i średnio sprawdza się jako ochłoda od upałów.
Osobiście byliśmy nad Morzem Martwym dwukrotnie – raz w styczniu i raz w grudniu czyli teoretycznie w najzimniejszych miesiącach. Prawdę mówiąc, nie zmarzliśmy tam w ogóle! Polecamy omijać więc zabójczą temperaturę jaką serwuje nam środek lata i złapać trochę słońca nad Morzem Martwym w czasie naszej kalendarzowej zimy.
Latanie dronem w Izraelu. Jak zdobyć permity potrzebne żeby legalnie latać dronem w Izraelu?
Według Izraelskiego Urzędu Lotnictwa Cywilnego (CAAI) latanie dronem w Izraelu jest legalne, jednak wymagane jest posiadanie specjalnych permitów. Zasady użytkowania bezzałogowego statku powietrznego (piękna nazwa) są raczej podobne do tych panujących w innych krajach, jednak w przypadku tej destynacji polecamy zapoznać się z nimi i przestrzegać ich.
Zasady latania dronem w Izraelu
- Dozwolone są loty jedynie w zasięgu wzroku operatora.
- Maksymalny pułap na jaki może wznieść się dron to 50 metrów (164 stopy).
- Nie należy latać w promieniu do 2 kilometrów od lotnisk.
- Nie należy latać w promieniu 250 metrów od ludzi i budynków.
- Dron nie może latać w strefach zakazanych (o nich więcej dowiesz się tutaj.)
- Na terenie Izraela w celach rekreacyjnych można korzystać jedynie z częstotliwości 2.4 GHZ! Przed wzniesieniem się należy sprawdzić czy dron przestawił się samoczynnie z częstotliwości 5.8 GHZ. Jeżeli nie, należy to zmienić manualnie.
Kwestia odnośnie dronów ważących poniżej 300 g nie jest nam do końca znana, stąd proponujemy bezpośrednio skontaktować się z CAAI.
Jak uzyskać pozwolenie na latanie dronem w Izraelu?
Przed wzniesieniem się dronem w powietrze na terenie Izraela musisz posiadać dwa permity. Pierwsze pozwolenie możesz uzyskać od CAAI (Urząd Lotnictwa Cywilnego w Izraelu), drugie natomiast od Ministerstwa Łączności. W przypadku Ministerstwa należy skontaktować się z nimi bezpośrednio z prośbą o wydanie permitu. Oprócz tego musisz posiadać deklarację stwierdzającą, że zamierzasz używać drona wyłącznie w celach rekreacyjnych, a nie komercyjnych. Zarówno deklarację jak i inne informacje znajdziesz tutaj.
Bezpośredni kontakt z CAAI: milsteinn@mot.gov.il / +972 3 977 4555
Jeżeli tak jak nam cała procedura wydaje ci się nieco skomplikowana (większość stron jest w języku hebrajskim) i czasochłonna, polecamy skontaktować się z izraelskim aeroklubem. Aeroklub pomoże wyrobić ci pozwolenia za niewielką opłatą. Bezpośrednio można skontaktować się z nimi na facebooku, bądź odwiedzić ich stronę, gdzie znajdziesz potrzebne informację w języku angielskim. Aeroklub od ręki załatwia wszelkie formalności i w ciągu jednego dnia roboczego dostaniesz tymczasowe członkostwo na czas trwania podróży. Dzięki temu możesz bez strachu i na legalu podziwiać Izrael z lotu ptaka. Koszt takiego członkostwa to 125 szekli czyli około 145 złotych.
O czym jeszcze pamiętać jadąc nad Morze Martwe?
Najważniejszą rzeczą, o której nie możesz zapomnieć są buty do pływania. My zakupiliśmy nasze w supermarkecie na Cyprze. Kosztowały kilka euro, ale dzięki nim mogliśmy cieszyć się w pełni przebywaniem w tym miejscu. Dno morza jest tak ostre, że najzwyczajniej w świecie może przeciąć spód stopy, a uwierzcie nam – nie chcecie mieć rany w tak słonej wodzie.
Jeżeli jesteś nastawiony na tanie wakacje nad Morzem Martwym to samochód zatankuj do pełna w jakimś większym mieście – my zatankowaliśmy w Eilacie. Na miejscu cena benzyny sięga nawet 8-9 złotych. To samo tyczy się zakupów – sklepów spożywczych jest jak na lekarstwo, a ceny w nich są kosmiczne.
Niedaleko akwenu na górze otaczającej Morze Martwe znajduje się twierdza Masada. Polecamy dostać się tam na wschód słońca ponieważ widok stamtąd jest niesamowity! O innych miejscach, które warto zobaczyć w Izraelu przeczytasz tutaj.
Ciekawostki o Morzu Martwym
- W starożytności zalecano picie wody z Morza Martwego w celach leczniczych.
- Morze Martwe nie jest najbardziej zasolonym akwenem wodnym na kuli Ziemskiej. Bardziej zasolone są jeziora Asal w Dżibuti, Patience w Kanadzie oraz staw Don Juan na Antarktydzie.
- Morze Martwe co jakiś czas wyrzuca na brzeg grudki asfaltu.
- Okolice Morza Martwego są świetnym miejscem leczniczym – nie chodzi tylko o choroby skóry, ale też o schorzenia układu oddechowego.
- W Morzu Martwym żyją jedynie niektóre bakterie przystosowane do tak ekstremalnych warunków,
- Morze Martwe posiada wiele nazw, między innymi: Morze Cuchnące, Morze Diabelskie, Morze Sodomy, Jezioro Asfaltowe.
- Według legendy głęboko na dnie leżą ruiny Sodomy i Gomory.
- W Morzu Martwym znajdują się zasoby soli kuchennej oceniane na ponad 40 miliardów ton.
- W upalny dzień z Morza Martwego paruje nawet 7 milionów metrów sześciennych wody.
- Podobno nad Morzem Martwym nie da się poparzyć słońcem – to efekt warunków atmosferycznych, które panują w tym miejscu.
Oczywiście zawsze staramy się, żeby informacje podawane przez nas były jak najbardziej aktualne. Mimo to w takich przypadkach jak godziny odjazdu autobusów czy koszty biletów polecamy zawsze sprawdzić drugi raz na odpowiednich stronach. Mamy nadzieję, że ten post i informacje w nim zawarte trochę ułatwią ci wizytę w tym wyjątkowym miejscu! Daj znać jak ci się podobało. 🙂
